fbpx

Przerwanki
11-610 Pozezdrze

602 262 488
przerwanki@zhp.pl

Kruklanki

Tereny nazywane dzisiaj Pojezierzem Mazurskim jeszcze na pocz±tku XIII wieku zamieszkiwane były wył±cznie przez pogańskie plemiona pruskie. W zwi±zku z podbojem prowadzonym przez Zakon Krzyżacki stan ten uległ radykalnej zmianie. Z Europy Zachodniej, głownie z Niemiec i ¦l±ska, napłynęła duża ilo¶ć osadników. Powstało wiele wsi i miast. Kolejna fala osadnictwa miała miejsce w wieku XV i XVI.

 

Gmina Kruklanki leży w północno - wschodniej czę¶ci województwa warmińsko - mazurskiego w powiecie giżyckim. Położenie gminy na pograniczu trzech atrakcyjnych krain geograficznych, tj. Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, Mazur Garbatych i Pojezierza Ełckiego ¶wiadczy o jej  
wielkich walorach przyrodniczo - krajobrazowych. Prawdziwe bogactwo gminy stanowi± lasy i jeziora zajmuj±ce ponad 60% powierzchni. Niew±tpliw± atrakcj± jest Puszcza Borecka o powierzchni 170 km2. Znajduj± się tam dzikie i pierwotne fragmenty lasu cenne pod względem przerodniczym. Oprócz pospolitych zwierz±t występuj± tutaj również ich rzadkie okazy, takie jak: żubry, rysie i wilki. Żyj± tu też mało spotykane gatunki ptaków: orzeł bielik, rybołów, bocian czarny. Ze względu na cenne walory przyrodnicze i krajobrazowe powstał projekt utworzenia Parku Krajobrazowego "Puszcza Borecka". Bardzo niskie stężenie zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, wód i gleby było powodem zlokalizowania na skraju Puszczy Boreckiej stacji kompleksowego monitoringu ¶rodowiska. Na terenie gminy usytuowanych jest kilkana¶cie jezior, z których największe to: GOŁDOPIWO, SOŁTMANY, KRUKLIN i ŻYWY. Gmina Kruklanki nie aspiruje do roli dużego, gło¶nego o¶rodka turystycznego. Nasza oferta skierowana jest do turysty poszukuj±cego ciszy i spokoju. Malownicze jeziora położone na naszym terenie objęte s± stref± ciszy. W ciekawym kompleksie le¶nym, jakim jest Puszcza Borecka, żyje na wolno¶ci około 60 żubrów. Można je spotkać jeżdż±c rowerem po specjalnie oznakowanych trasach. W s±siedztwie le¶niczówki WOLISKO istnieje wydzielona zagroda z tarasem widokowym, w której ci±gle przebywa kilka żubrów.
 
Kruklanki maj± dobrze rozwinięt± infrastrukturę. Istniej± tu sklepy, restauracja, ogólnodostępne stołówki w o¶rodkach wypoczynkowych, kawiarnie, o¶rodek zdrowia, apteka, poczta, komisariat policji, stacje paliw, punkt informacji turystycznej, wypożyczalnie sprzętu turystycznego, korty tenisowe i stadion sportowy. W Gminnym O¶rodku Kultury można skorzystać ze stołu bilardowego, stołów do tenisa i siłowni.
Czę¶ć wła¶cicieli gospodarstw agroturystycznych posiadaj±cych konie proponuje przejażdżki bryczk± lub wierzchem. W odległych o kilka kilometrów miejscowo¶ciach - Pieczonki i Pozezdrze istniej± stadniny koni dysponuj±ce większ± ilo¶ci± tych  
zwierz±t. Na terenie gminy można skorzystać z miejsc noclegowych w o¶rodkach wypoczynkowych (około 650 miejsc) oraz w kwaterach agroturystycznych i pensjonatach (około 350 miejsc). Dobrze rozwinięta sieć dróg ułatwia dojazd do Giżycka, Węgorzewa czy też do granicz±cej z Rosj± Gołdapi (przej¶cie graniczne). Z Kruklanek można organizować wycieczki do takich atrakcyjnych miejsc jak: była kwatera Hitlera w Gierłoży koło Kętrzyna, była kwatera dowództwa wojsk l±dowych III Rzeszy w Mamerkach, ¶luza na Kanale Mazurskim w Gujach, piramida w Rapie, wiadukty w Stańczykach, bazylika w ¦więtej Lipce, twierdza Boyen w Giżycku. Korzystaj±c z usług Żeglugi Mazurskiej w Giżycku można też odbywać atrakcyjne wycieczki statkiem po jeziorach mazurskich.
HISTORIA I ZABYTKI

 

Tereny nazywane dzisiaj Pojezierzem Mazurskim jeszcze na pocz±tku XIII wieku zamieszkiwane były wył±cznie przez pogańskie plemiona pruskie. W zwi±zku z podbojem prowadzonym przez Zakon Krzyżacki stan ten uległ radykalnej zmianie. Z Europy Zachodniej, głownie z Niemiec i ¦l±ska, napłynęła duża ilo¶ć osadników. Powstało wiele wsi i miast. Kolejna fala osadnictwa miała miejsce w wieku XV i XVI. Przybysze to przede wszystkim chłopi pańszczyĽniani z Mazowsza, w mniejszej ilo¶ci Litwini, Niemcy i Rusini. Na bazie pozostałych tu Prusów i osadników przybywaj±cych przez kilka stuleci ukształtowało się społeczeństwo, które weszło w skład państwa krzyżackiego, a następnie pruskiego i istniej±cego do końca II wojny ¶wiatowej. W 1945 roku nast±piły radykalne zmiany terytorialne i ludno¶ciowe. Większa czę¶ć Prus Wschodnich weszła w skł±d państwa polskiego, pozostał± przył±czono do obwodu kaliningradzkiego, będ±cego czę¶ci± Rosji. Poprzedni mieszkańcy musieli opu¶cić te tereny. Wyjechali głównie do Niemiec. Nowi osadnicy to przede wszystkim ludno¶ć polska przybyła z Polski centralnej i przyległych województw oraz repatrianci ze Wschodu. Znaczn± czę¶ć społeczeństwa stanowi ludno¶ć ukraińska przesiedlona w ramach akcji "WISŁA". Społeczno¶ci, które zamieszkiwały te tereny przez wieki zagospodarowywały je, karczowały lasy, osuszały bagna, regulowały rzeki i jeziora, budowały wsie, miasta, linie kolejowe, drogi i fabryki. Procesy te nie ominęły terenów obecnej gminy Kruklanki, gdzie pierwotnie zamieszkiwało pruskie plemię Galindów. Większo¶ć tutejszych wsi powstało na bazie osadnictwa XVI wieku. Jedynym ¶wiadkiem tamtych wydarzeń jest kosciół w Kruklankach wybudowany w 1574 roku, który w stylu stanowi transpozycję baroku na ko¶cielne tradycje gotyckie. W okresie intensywnego rozwoju gospodarczego na przełomie XIX i XX wieku powstały tutaj dwie linie kolejowe. Kruklani znalazły się na trasie ł±cz±cej Giżycko z Węgorzewem a Możdżany i Jurkowo na lini Kruklanki - Olecko. St±d pozostało¶ci dawnych budowli kolejowych. Budynki dworcowe w Kruklankach i Jurkowie, nasypy, w±wozy, wiadukty i mosty, w tym zburzony most kolejowy nad rzek± Sapin± - kilkaset metrów na południe od Kruklanek. W urozmaiconym terenie tej gminy spotykamy bardzo liczne pozostało¶ci umocnień z okresu II wojny ¶wiatowej. Wchodziły one w skład Giżyckiego Rejonu Umocnień. W okolicach Kruklanek istniało około 50 schronów na 1-2 karabiny maszynowe, schronów piechoty, ł±cznosći i dowodzenia. Fortyfikacje te nie przeszły nigdy chrztu bojowego. Okr±żane wojska hitlerowskie zmuszone zostały do wycofania się a potężne fortyfikacje wysadzono w powietrze po II wojnie ¶wiatowej. Pozostało¶ci tych umocnień możemy pozanć wędruj±c specjalnie wytyczon± tras± spacerow±.
WALORY PRZYRODNICZE GMINY KRUKLANKI

 

Krajobraz obszaru gminy Kruklanki ukształtowany został podczas ostatniego zlodowacenia bałtyckiego. Lodowiec, który kilkakrotnie nasuwał się i ustępował z tych terenów, pozostawił liczne ciekawe formy w postaci wyniesień morenowych i dolin erozyjnych. W kilkunastu takich obniżeniach znajduj± się malowniczo położone jeziora, z których największe to GOŁDOPIWO, SOŁTMANY i ŻYWE. Większo¶ć jezior i jeziorek poł±czonych jest ze sob± ciekami wodnymi. Urozmaicona rzeĽba terenu oraz podłoże glebowe stwarzaj± korzystne warunki dla rozwoju różnych form ro¶linno¶ci: le¶nej, ł±kowej, wodnej, szuwarowej i innej. Dodatkowo tradycyjne gospodarstwa chłopskie z oryginaln± zabudow± prusk± nadaj± okolicy niepowtarzalny charakter, tym bardziej, że gospodarstwa prowadz± często ekstensywn± produkcję nie oddziaływuj±c tym samym szkodliwie na ¶rodowsko. Prawdziw± ozdob± i atrakcj± gminy jest Puszcza Borecka.
 
Znaczne jej obszary charakteryzuj± się dużym stopniem naturalno¶ci. S± to w wiekszo¶ci lasy li¶ciaste i mieszane ze zwiększonym udziałem gatunków borealnych. Botanicy wyróżnili tu ponad 20 zespołów ro¶linnych z których największe obszary zajmuj± gr±dy w swych różnych odmianach - lasy li¶ciaste i mieszane na podłożu gliniastym z dominuj±cymi gatunkami drzew takimi jak: d±b szypułkowy, grab zwyczajny, lipa drobnolistna, ¶wierk pospolity, jesion wyniosły i inne. Duży udział w lesnych zespołach ro¶linnych maj± też ¶wierkowe lasy mieszane i bory mieszane, a w obniżeniach terenu wilgotne i torfowcowe bory ¶wierkowe, łęgi jesionowo-olszowe i olesy. W niektórych miejscach drzewostan liczy ponad 100 lat, a atmosfera tchnie prawdziwie pierwotnym lasem. Tereny te otoczone s± ochron± rezerwatow±. Największym jest położony centralnie w Puszczy rezerwat Borki. Niew±tpliw± ozdob± w¶ród lasów s± jeziora, np. Wolisko, liczne strumienie, torfowiska oraz rozległe ł±ki. Ro¶nie tu wiele chronionych i rzadkich gatunków ro¶lin: cis pospolity, wawrzynek wilczełyko, czosnek niedĽwiedzi, wielosił błękitny, pięknie kwitn±ce storczyki jak podkolan biały i zielonawy oraz wiele, wiele innych. Bardzo interesuj±cy jest też ¶wiat zwierz±t. Wizytówk± gminy jest żubr, który żyje tu na wolno¶ci w liczbie około 50-60 sztuk. Kilka osobników jest na stałe zamkniętych w specjalnej zagrodzie i można je podziwiać z tarasu widokowego. Pospolite s± inne ssaki kopytne: sarna, jeleń, dzik. Żyj± tu też łosie nieco rzadsze s± duże drapieżniki: wilk (około 20 sztuk) oraz para rysi. Pospolite natomiast s± lisy, borsuki, kuny i inne drobne drapieżne. W Puszczy i jej pobliżu gniazduje około 140 gatunków ptaków. Ich występowaniu sprzyja bogactwo siedlisk. Niektóre s± w Polsce rzadkie: bielik, orliki, kanie, rybołów, puchacz, bocian czarny czy dzięcioł białogrzbiety. Częste s± żurawie i jarz±bki. Bogate w awifaunę s± jeziora z przyległymi trzcinowskami i terenami podmokłymi. Nad jeziorem Babka i Brożówka usłyszeć można wiosn± charakterystyczne buczenie bardzo rzadkiego już dzi¶ b±ka. Na jeziorach w wielkiej obfito¶ci występuj± różne gatunki kaczek, perkozy, łyski, łabędzie i wiele innych. Przyroda roztacza swe uroki przed wzrokiem ciekawych obserwatorów którzy sprawnie mog± poruszać się po wytyczonych ¶ciezkach rowerowych. Do dyspozycji turystów pozostaj± tez inne nieoznakowane trasy, które przecinaj± pola, lasy i łaki.